Onderzoek en nieuws

Sinds 1994 behoren, naast onderwijs, ook toegepast wetenschappelijk onderzoek en maatschappelijke dienstverlening tot de kernactiviteiten van de hogeschool. Binnen de onderzoekslijn Assessment en Interventie doen we onderzoek naar diagnostiek, begeleiding en interventie voor kinderen en volwassenen met communicatieve, cognitieve of ontwikkelingsuitdagingen. We zijn rond deze topics betrokken bij verschillende onderzoeks- en dienstverleningsprojecten  in Vlaanderen en Europa. We werken daarvoor samen met een team van logopedisten, audiologen, psychologen en educatiewetenschappers. 

• Vlaamse Normen Leerling Leerkracht Relatie Vragenlijst (LLRV) (Bernaerts, Magez, Dhaenens, Koomen & Verschueren)

De Leerling Leerkracht Relatie Vragenlijst (LLRV) van Koomen, Verschueren en Pianta  (uitgeverij Bohn Stafleu – van Loghum, Houten, 2007) is een zelfbeoordelingsinstrument waarmee de affectieve kwaliteit van de relaties tussen leerkrachten en individuele leerlingen (leeftijdsbereik 3 – 12 jaar) multi-dimensioneel in kaart kan worden gebracht.  De vragenlijst geeft een indicatie van de algemene kwaliteit van de relatie en van specifieke relatieprofielen in termen van nabijheid, conflict en afhankelijkheid. Onderzoekers van Thomas More Antwerpen (Toegepaste Psychologie en Psychodiagnostisch Centrum), KU Leuven (Schoolpsychologie en Ontwikkelingspsychologie van Kind en Adolescent) en de Universiteit van Amsterdam (Pedagogiek, Onderwijskunde en Lerarenopleiding) hebben een Vlaamse normering voor het Vlaamse praktijkveld ter beschikking kunnen stellen. De Vlaamse normgegevens en bijbehorende informatie zijn gratis online beschikbaar voor gebruikers met psychodiagnostische bevoegdheid die de oorspronkelijke, Nederlandse LLRV-handleiding aankopen bij Bohn Stafleu van Loghum.

• Vlaamse normering van de Complexe Figuur Van Rey (Bernaerts, D’Haenens & Magez)

De complexe figuur van Rey-test (CFR) kan een nuttig diagnostisch (screenings)instrument zijn voor de psychodiagnosticus om informatie te verzamelen over het psychomotorisch en het executief functioneren van een persoon. Onderzoekers van de opleiding Toegepaste psychologie (Thomas More Antwerpen) dr. Ivo Bernaerts en dr. Ellen D’Haenens werkten samen met hun bachelorproefstudenten Toegepaste Psychologie aan een nieuw normeringsonderzoek volgens het CFR-scoringssysteem van Stinissen (1964, p.19 – 21) en Vermoere (1968). In een nieuwe handleiding worden de nieuwe normen gepresenteerd voor het basisonderwijs (derde kleuterklas tot en met zesde leerjaar) en het secundair onderwijs. Deze handleiding is te verkrijgen via testotheek@thomasmore.be.

• Vlaamse normering van de 15-woordentest (Bernaerts & Magez)

De “15 woorden” is  in diverse psychodiagnostische werkvelden een bekend diagnostisch instrument bij het opsporen van geheugen- en concentratieproblemen. Deze test, in de versie van prof. dr. J. Stinissen (1975), werd in 2002  totaal herwerkt tot een hedendaags instrument met een zo laag mogelijke culturele vooringenomenheid door W. Magez, H. Stinissen en K. Geerinck. In 2012 hebben W. Magez en dr I. Bernaerts (onderzoeker Thomas More, opleiding Toegepaste Psychologie)  normen opgesteld voor het secundair onderwijs. Dit diagnostisch instrument is nu de enige geheugenproef met normen voor het hele leerplichtonderwijs. Voor meer informatie zie website van Vrij CLB service.

• Onderzoek naar het gebruik van de WPPSI-III bij allochtone kinderen (Bos & Magez)

In samenwerking met Walter Magez, CLB-medewerkers en Bachelorproefstudenten werd onderzoek verricht naar het gebruik van de WPPSI-III bij allochtone kinderen. De WPPSI-III-NL is de Nederlandse bewerking van de Wechsler Preschool and Primary Scale of Intelligence-Third Edition (WPPSI-III-UK). Het is een klinisch instrument voor individueel gebruik, waarmee de intelligentie van kinderen in de leeftijd van 2 jaar en 6 maanden tot 7 jaar en 6 maanden wordt bepaald. In navolging van het normeringsproject ‘Vlaanderen’, in samenwerking met het ‘testpracticum’ van de Universiteit Gent, vond in 2008 – 2009 een onderzoek bij allochtone kinderen plaats. Het was de bedoeling om de continuïteit te verzorgen van de WPPSI-R naar de WPPSI-III in het onderzoek van de cognitieve vaardigheden van allochtone kinderen. Het Catell-Horn-Caroll model (CHC-model) werd als basis gebruikt voor een holistische, dynamische en faire benadering van het cognitief functioneren van allochtone kinderen. Meer informatie kan je vinden in volgende publicatie: Magez, W., & Stinissen, H. (2010). Diagnostiek bij allochtonen: Schoolpsychologisch onderzoek met psychodiagnostische tests voor intelligentie en cognitieve vaardigheden, Brussel: VCLB Service cvba.

• Vlaamse normering Dimensional Assessment of Personality Pathology-Basic Questionnaire (DAPP-BQ) (Decaluwé)

De Dimensional Assessment of Personality Pathology-Basic Questionnaire (DAPP-BQ; van Kampen, D. & de Beurs, E., 2009) is een vragenlijst om het spectrum aan persoonlijkheidsstoornissen in kaart te brengen. De vragenlijst wordt sinds 2009 uitgegeven door Hogrefe met normgegeven voor de Nederlandse populatie. In opdracht van Hogrefe werden normgegevens verzameld bij een representatieve steekproef uit een Vlaamse populatie van volwassenen. Om dit grootschalig normeringsonderzoek te kunnen verwezenlijken werden studenten Toegepaste Psychologie actief betrokken bij dit project.

• Onderzoek naar de validiteit en betrouwbaarheid van de ASK (Florin & Valkeneers)

De Test voor Analytisch en Creatief Denken (ASK) is een instrument om het vermogen tot logisch redeneren en creatief denken in kaart te brengen. Het kan voor diverse doeleinden worden ingezet, waaronder beroepskeuze, loopbaanbegeleiding, selectie en in de klinische diagnostiek. In samenwerking met studenten Toegepaste Psychologie trad het Psychodiagnostisch Centrum op als researchpartner voor het toeleveren van data omtrent de ASK en voor correlationeel onderzoek (afname ASK en CFT 20-R). Op basis van deze data werd een aanzet gegeven voor het normeringsonderzoek en gebeurde er onderzoek naar de betrouwbaarheid en validiteit van de ASK. De test wordt sinds 2012 uitgegeven door Hogrefe.

• Normeringsonderzoek BRIEF, de Executieve Functies Gedragsvragenlijst (Bernaerts & Jacobs)

Met behulp van de Executieve Functies Gedragsvragenlijst (BRIEF) kunnen executieve functies op (beschrijvend) gedragsniveau in kaart gebracht worden. In de academiejaren 2009-2010 en 2012-2011 werd door Lessius in opdracht van Hogrefe een normeringsonderzoek verricht voor Vlaamse kinderen tussen 6 en 18 jaar. Het onderzoek verliep in samenwerking met studenten toegepaste psychologie. De test (met Vlaamse normen) wordt sinds juni 2012 uitgegeven door Hogrefe.

• Normering kleutertesten (Bernaerts, Magez & Verniers)

TOETERS en KONTRABAS zijn algemene (collectief) screeningsinstrumenten die peilen naar de algemene voorbereidende leervaardigheden van kleuters in de derde kleuterklas. Deze instrumenten werden ontwikkeld in de jaren ’90 door de werkgroep basisonderwijs Brabant, een samenwerkingsverband van Vrije PMS-centra (nu VCLB) waarvan Ivo Bernaerts deel uitmaakte. In eerdere projecten werden de psychometrische kwaliteiten van TOETERS (toetsboekje voor taal- en rekenvoorwaarden) en van KONTRABAS, een parallelversie van TOETERS, onderzocht en werd een nieuwe normering uitgewerkt en een nieuwe handleiding opgesteld. Bachelorproefstudenten van de opleiding Toegepaste Psychologie werden actief betrokken bij dit project. De handleidingen zijn te verkrijgen bij VCLB Haacht-Keerbergen.

• Vlaamse normering WPPSI-III (Bos & Meganck)

Sinds 1997 beschikte Vlaanderen over een intelligentieschaal de WPPSI-R toepasbaar bij kleuters van 4 – 7;06 jaar. De test was dringend aan herziening toe. De WPPSI-III-NL is de Nederlandse bewerking van de Wechsler Preschool and Primary Scale of Intelligence-Third Edition (WPPSI-III-UK). Het is een klinisch instrument voor individueel gebruik, waarmee de intelligentie van kinderen in de leeftijd van 2 jaar en 6 maanden tot 7 jaar en 6 maanden wordt bepaald.Het normeringsproject ‘Vlaanderen’ was een samenwerking tussen het Testpracticum van de Universiteit Gent en het Psychodiagnostisch Centrum van de opleiding Toegepaste Psychologie (Thomas More Antwerpen). Het “Testpracticum” superviseerde de normering voor Vlaamse kinderen. Tegelijkertijd vond er ook een dataverzameling plaats in Nederland. De WPPSI-III-NL wordt sinds oktober 2009 uitgegeven door Pearson.

• Ontwikkeling Prestatieniveautest Syntra (Bos & Magez)

Het Syntra-onderwijs kent een heterogene instroom van leerlingen uit diverse opleidingsjaren en richtingen uit het secundair onderwijs. Syntra wil de leertrajectbegeleiding en niveaudifferentiatie zo optimaal mogelijk laten verlopen. Via het meten van o.a. schoolse cognities taal en rekenen kan de instroom doorgelicht worden. Om dit mede te realiseren werd de Prestatie-Niveau-Test ontwikkeld. Sinds 2009 wordt bij de aanvang van elk schooljaar de instroom in alle opleidingsjaren van de Syntra-vestigingsplaatsen Metropool Antwerpen, Turnhout, Mechelen en Leuven getest met de PNT- S.