Digitale diagnostiek

Het gegeven van telediagnostiek, waarbij diagnostisch onderzoek wordt uitgevoerd op afstand met behulp van technologische middelen, is niet nieuw. Met de komst van de COVID-19 pandemie is de toepassing van telediagnostiek als methode echter in een stroomversnelling beland. De nood aan correcte informatie en praktische tips vanuit het werkveld is dan ook bijzonder groot.

Een internationale survey die plaatsvond van 18 maart tot 4 mei 2020 bij Europese hulpverleners in de geestelijke gezondheidszorg over het gebruik van online consultaties kan je hier raadplegen. Deze survey werd georganiseerd door de Project Group on eHealth van de European Federation of Psychologists’ Associations (EFPA). De survey biedt inzicht in de ervaringen die gezondheidsprofessionals hebben gehad met teleconsultaties tijdens de COVID-pandemie.

Algemene informatie over telediagnostiek

Het PDC heeft getracht om een verscheidenheid aan informatie over het plannen en uitvoeren van diagnostische sessies gebruikmakend van beeldbeltechnologie te verzamelen en hier een duidelijke structuur aan te geven. De verzamelde informatie is afkomstig uit diverse en vrij raadpleegbare bronnen. Deze informatie is bijgevolg geen eigendom van Thomas More en mag vrij geraadpleegd en gebruikt worden, uiteraard met inachtneming van de bronnen die hiervoor geraadpleegd zijn.

• Ontdek hier de gebruikte referentielijst

Wat is telediagnostiek?

Hier kan je informatie vinden over wat telediagnostiek precies is. In onderstaand document wordt een beschrijving en domeinafbakening voorzien, alsook een handige begripsverklaring van enkele frequent gebruikte termen binnen de digitale hulpverlening.

• Lees meer

Wanneer kan telediagnostiek worden toegepast?

Hier kan je informatie vinden over de omstandigheden waarin een telediagnostisch onderzoek kan worden toegepast. In onderstaand document worden enkele algemene principes toegelicht, met daarnaast ook een heel aantal specifieke beoordelingscriteria op basis waarvan je als testleider een inschatting kan maken over de toepasselijkheid van de telediagnostische werkwijze.

• Lees meer

Het verloop van een telediagnostisch onderzoek

Hier kan je informatie vinden over hoe een telediagnostisch onderzoek er typisch uitziet. In onderstaand document wordt het verloop van een telediagnostische sessie uitgebreid toegelicht, gaande van de voorbereiding en pre-sessie, tot de eigenlijke testsessie en de afloop van het onderzoek.

• Lees meer

In dit document vind je nog een uitgewerkt praktijkmodel rond telediagnostiek. Dit model komt voort uit de bachelorproef ‘Aanbevelingen rond telediagnostiek voor cognitieve niveaubepaling bij kinderen van 0 tot 7 jaar in het COS Leuven (2020 – 2021)‘ onder promotorschap van Eva Van Assche (zie verder).

Controle en checklists

Hier kan je een overzicht vinden van zaken waar je best op let in het kader van een telediagnostisch onderzoek. In onderstaand document worden enkele praktische checklists voorzien ter controle. Je vindt er ook informatie over de aanvullende geïnformeerde toestemming, die belangrijk is wanneer je telediagnostisch onderzoek doet.

• Lees meer

De invloed van telediagnostiek op de testkwaliteit

Hier kan je informatie vinden over de impact die de toepassing van telediagnostiek heeft op de kwaliteit van de testing. In onderstaand document vind je informatie over de algemene invloed van tele-technologie op het testonderzoek, alsook de de impact op specifiek de validiteit en betrouwbaarheid. Verder worden er nog enkele bevindingen besproken over de invloed op van telediagnostiek op de interpretatie van en rapportage over testgegevens.

• Lees meer

Ook Pearson heeft zich over deze materie gebogen en voorziet in dit document wat informatie met bijhorende overwegingen, met bijhorende referentielijst die een handig overzicht biedt van relevante literatuur.

In een exploratief bachelorproefonderzoek (2021-2022) zijn studenten van de Thomas More hogeschool nagegaan op welke manier en in welke mate een fysieke testafname verschilt van een digitale afname op afstand (telediagnostiek). De studenten hebben enkele bewust gekozen subtests afgenomen bij een groep proefpersonen, zowel fysiek als digitaal, en de resultaten met elkaar vergeleken. Uit het onderzoek kan worden afgeleid dat telediagnostiek kan leiden tot betere prestaties op bepaalde subtests.

• Lees meer

Wetgeving, deontologie en ethiek

Wettelijk kader

Hier kan je informatie vinden over het regelgevend kader dat van toepassing is op telediagnostiek, zowel nationaal als internationaal. In onderstaand document vind je informatie over de implicaties van de GDPR-wetgeving en andere Europese regelgeving op telediagnostisch onderzoek. Daarnaast wordt er ook ingegaan op de relevantie van auteursrecht.

• Lees meer

Het wettelijk kader van telediagnostiek en de juridische aspecten die een rol spelen bij psychodiagnostisch onderzoek via beeldbeltechnologie werd door Steven Joris besproken tijdens een webinar rond digitale diagnostiek (Vlaams Forum voor Diagnostiek, 29/10/2021). De slides kunnen hier worden geraadpleegd.

Deontologische en ethische aspecten

Hier kan je informatie vinden over de deontologische en ethische aspecten van telediagnostiek. In onderstaand document wordt wat dieper ingegaan op enkele deontologische en ethische overwegingen die van toepassing zijn.

• Lees meer

Algemene richtlijnen over telediagnostische toepassingen en gebruik

Nationale richtlijnen

Kwaliteitscentrum Diagnostiek
Het Kwaliteitscentrum Diagnostiek heeft een richtlijn gepubliceerd rond telediagnostiek. Deze richtlijn is uitgegeven in april 2020 als gevolg van de COVID-pandemie en de diverse maatregelen die toen in de zorg werden genomen. De richtlijn kan hier worden geraadpleegd.

Prodia
Prodia heeft een tekst uitgewerkt rond handelingsgerichte diagnostiek in tijden van COVID-19. In deze tekst doorloopt men de verschillende fasen van het HGD-traject en voorziet men de nodige aandachtspunten wat betreft telediagnostisch onderzoek. De tekst kan hier worden geraadpleegd.

Internationale richtlijnen

American Psychological Association (APA)
De American Psychological Association voorziet heel wat richtlijnen rond de toepassing van telepsychologie. In “richtlijn 7” gaat men specifiek in op ‘testing and assessment‘. De volledige tekst kan hier worden geraadpleegd.

Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu
Het RIVM heeft in een verkennend onderzoek de voor- en nadelen van het gebruik van telediagnostiek in de gezondheidszorg in Nederland in kaart gebracht. Hierbij is specifiek aandacht besteed aan telediagnostiek in de dermatologie en radiologie, twee vakgebieden waarin het veel wordt gebruikt. Het volledige rapport kan hier worden geraadpleegd.

Specifieke telediagnostische domeinen

Hier vind je informatie over de toepassing van telediagnostische principes binnen specifieke diagnostische domeinen.

Teleneuropsychologie

De VVKP-Divisie Neuropsychologie heeft een overzicht gemaakt van diverse informatiebronnen alsook een lijst gemaakt met bekende neuropsychologische testen die telefonisch of via een videogesprek afgenomen kunnen worden. Dit overzicht kan hier worden geraadpleegd.

Er zijn tegenwoordig heel wat tests beschikbaar die digitaal kunnen worden afgenomen en/of gescoord. Ook het aanbod aan digitale testomgevingen neemt gestaag toe. Hier vind je een overzicht van informatie rond digitale tests en testplatformen.

Richtlijnen

De International Test Commission (ITC) heeft een omvattend document gepubliceerd met daarin richtlijnen over alle mogelijke vormen van technology-based assessment. Je kan het document hier raadplegen.

Digitale testing

Hier vind je informatie en nuttige links met betrekking tot digitale tests.

Q-Global

Q-global is een online scoringsplatform van Pearson waarmee je na een testafname een rapport kan genereren. De ruwe scores worden omgezet worden naar geschaalde scores in een overzichtelijke rapportage. Je kan hier meer informatie vinden over Q-global.

COVAT-3

Thomas More beschikt momenteel ook over een digitaal testplatform in het kader van haar onderzoeksproject rond de verdere ontwikkeling van de COVAT-3. In dit project worden cognitieve vaardigheidstests volgens het CHC-model ontwikkeld. Hoewel dit testplatform nog niet commerciëel beschikbaar is, kan het platform wel reeds gebruikt worden in het kader van onderzoek. Je kan hier meer informatie vinden over het COVAT-3-project.

Digitale testplatformen

Hier vind je een overzicht van online testplatformen, zowel nationaal als internationaal.

Internationale testplatformen

• Q-interactive is het digitaal testplatform van de Nederlandse testuitgeverij Pearson. Je kan hier meer informatie vinden.
• HTS (Hogrefe Test System) is het digitaal testplatform van de Nederlandse testuitgeverij Hogrefe. Je kan hier meer informatie vinden.
• VTS (Vienna Test System) is het digitaal testplatform van de Oostenrijkse testontwikkelaar Schuhfried. Je kan hier meer informatie vinden.

Nationale testplatformen

• TASC is het digitaal testplatform van de Belgische testontwikkelaar Cebir. Je kan hier meer informatie vinden.

Cebir en Thomas More werken momenteel samen aan de ontwikkeling van enkele digitaal-adaptieve cognitieve vaardigheidstests die kunnen worden ingezet in de HR-context van werving en selectie. Je kan hier meer informatie vinden over de COVAT Space OL, een digitale testmodule die in 2021 is gelanceerd en het eerste tastbare resultaat was van deze samenwerking.

Hier worden verschillende vragen met betrekking tot digitale diagnostiek verzameld. Heb je zelf een vraag die je niet meteen terugvind in één van onderstaande bronnen? Laat het ons weten!

• EFPA FAQ on online consultations

Zit je met vragen en kom je graag snel en eenvoudig in contact met heel wat collega-diagnostici? Je kan hiervoor terecht bij de Facebookgroep Psychodiagnostiek Vlaanderen!

Hier vind je een overzicht van nuttige informatie en links.

Webinars & symposia

• EFPA Symposium (29/04/2020) rond het gebruik van telepsychologie
• Het Vlaams Forum voor Diagnostiek organiseerde op 29/10/2021 een webinar rond het thema van digitale diagnostiek. Een opname van de webinar kan hier worden herbekeken
• Teleneuropsychology (TeleNP) in Response to COVID-19 (webinar van de International Neuropsychological Society)
• In deze webinar (‘Tele-Assessment and Access: Addressing Issues, but Creating New Ones’) georganiseerd door Pearson gaat Jordan Wright dieper in bepaalde problemen die gepaard gaan met de toepassing van telediagnostiek. De webinar kan hier worden herbekeken